Kıdem tazminatı, işveren tarafından iş yerinden en az bir yıl süreyle çalışmış olup, İş Kanunu'nda belirtilen şartlar ile işten ayrılan işçiye görev süresine bağlı olarak ödenen toplu para olarak tanımlanabilir. İşçi açısında kıdem tazminatı yıllarca aynı iş yerinde çalışmış olan işçiye işvereni tarafından işçinin en son aldığı brüt maaşı baz alınarak hesaplanıp ödenecek olan bir ikramiye olarak da tanımlanabilir.
İş Kanunu'nda işçinin kıdem tazminatı alma şartları işçinin İş Kanunu kapsamında çalışması, işçinin haksız bir nedenle işten çıkarılması ya da işçinin haklı bir neden ile işi bırakması ve işçinin en az bir yıldır çalışıyor olması olarak belirlenmiştir. Bu şartların bulunmaması durumunda işçinin kıdem tazminatı hakkı, dolayısıyla da kıdem tazminatının ödenmemesi durumunda kıdem tazminatı davası açma hakkı bulunmamaktadır.Ayrıca işçi, genel ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranmak sebebiyle işten çıkarılması durumunda ve haklı bir neden olmaksızın kendi isteği ile işten ayrılması durumunda kıdem tazminatı hakkı sahibi olamamaktadır.
Kıdem tazminatı hesaplaması kriterleri İş Kanunu’nda açıkça belirtilmektedir. Buna göre kıdem tazminatı hakkı kazanabilmek için işçinin en az bir yıl aynı işyerinde çalışması gerekmektedir. Bir yıldan arta kalan süreler için, bir aylık brüt ücret üzerinden hesaplama yapılarak tazminat miktarı belirlenir.İşçinin kıdem tazminatı hesaplanırken kıdeme günlük brüt kazanç, sosyal yardım ve benzeri yardımlar (Yol, yemek vb.), düzenlilik arzeden prim, ikramiye, aile yardımı, alışveriş çekleri, lojman (İşveren tarafından karşılanıyorsa kira bedelleri) bedelleri eklenmelidir.Kıdem tazminatı hesaplanırken öncelikli olarak işçinin 1 yıllık kıdemi hesaplanacaktır. Bu hesaplamada yukarıda sıraladığımız gelirler toplamı esas alınacak ve işçinin kıdemi belirlenecektir. Bununla birlikte kıdeme hak kazanan işçinin kaç yıllık kıdemi var ise bulunan bedel bu yıl ile çarpılacak ve işçinin hak kazandığı toplam Kıdem Tazminatı bedeli hesaplanacaktır. Kıdem tazminatında yalnızca damga vergisi kesintisi söz konusu olmaktadır. Bunun haricinde herhangi bir kesinti olması imkansızdır.Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için iş hukuku avukatı Muhammed Fatih Satıcı ile iletişime geçebilirsiniz.